Werk jij momenteel ook vanuit huis? Het thuiswerken heeft je dagelijkse routine vast flink omgegooid. Werk en privé lopen door elkaar heen, vaste werktijden vertroebelen en stress ligt op de loer. Zeker als je kinderen hebt die voor extra chaos in huis zorgen. Dat we even moeten wennen, zo zonder de alledaagse structuur, is nog zacht uitgedrukt. Maar wat doet thuiswerken met onze slaap?
Iedere ochtend lekker lang uitslapen en ’s avonds tot laat opblijven. Voor sommigen voelt thuiswerken haast als een soort bevrijding. “Eindelijk al die uren slaaptekort inhalen.” Maar is dat wel zo’n goed idee? En heb je in deze rare tijd misschien juist meer moeite om de slaap te vatten?
Verandert ons slaapritme als we thuiswerken?
Nederland werkt massaal thuis. Het dagelijkse leven ziet er bij veel van ons daardoor ineens compleet anders uit. Omdat alle gezinsleden de dag thuis doorbrengen, vechten je werk, het huishouden en mogelijk ook de opvoeding continu om je aandacht. Beregezellig natuurlijk, maar het valt lang niet altijd mee.
Gelukkig zijn je vaste werktijden de afgelopen weken weggevallen en kun je nu zelf bepalen hoe laat je werkdag start. Als het werk aan het einde van de dag maar gedaan is. Dat klinkt best positief, toch? Je moet echter oppassen dat het niet ten koste gaat van je slaapkwaliteit. Die kan op een aantal manieren in het gedrang komen.
Waarom thuiswerken in slaap vallen bemoeilijkt
Stress vanwege de opgelopen spanningen in huis of de situatie in de wereld kan ervoor zorgen dat je ’s avonds in bed eindeloos ligt te piekeren. Je hele gemoedstoestand kan überhaupt wat minder zijn door het thuiswerken, al is het maar omdat je het sociale contact met je collega’s mist.
Je hebt tot laat in de avond gewerkt en daarom is het nog extra onrustig in je hoofd. Vlak voordat je moet gaan slapen naar een beeldscherm staren, helpt natuurlijk ook niet mee. En je bent eigenlijk nog helemaal niet zo moe. Je hebt simpelweg meer energie over omdat je minder lichamelijke activiteit hebt overdag.
Neiging om uit te slapen als we thuiswerken?
“Ach, wat maakt het uit? Dan slaap ik morgen toch uit,” zul je misschien denken, “en anders kruip ik tijdens die meeting terug in bed om mijn ogen nog even dicht te doen.”
Een hoop redenen om vroeg op te staan zijn verdwenen. Denk aan de vaste kantoortijden, de kinderen die je naar school moet brengen en jij die de trein moet halen. Voor sommigen is de ‘vrijheid’ qua werktijden al reden genoeg om uit te slapen.
Het uitslapen hoeft ook niet helemaal bewust te gaan. Als de noodzaak er niet is om je met haastige spoed door je ochtendritueel te worstelen, zet je liever de wekker af om je nog eens om te draaien in bed. Voor thuiswerkende snoozers is het een gouden tijd.
Ook al zou je best vroeg op willen staan, het lukt je gewoon niet omdat je ’s avonds later naar bed bent gegaan. Natuurlijk, voortaan een uurtje later uit de veren hoeft geen misdaad te zijn. Normaal gesproken bracht je dat uur door in de file of in die propvolle trein.
Heb je gemerkt dat je meer heftige dromen beleeft dan voorheen? Dat kan een logisch gevolg zijn van meer REM-slaap. Dit is de slaapfase waarin de meeste dromen optreden, maak je vooral aan het einde van de nacht door. Deze wordt niet nu niet meer afgebroken door de wekker.
Waarom het zonder vaste bedtijden fout gaat
De dagelijkse sleur van het opstaan en naar je werk gaan op vaste tijden, zorgt wel voor een bepaalde regelmaat waar ook je slaap van mee profiteert. Als je altijd om 23:00 uur gaat slapen omdat je om 07:00 uur weer uit bed moet, went je lichaam hieraan waardoor je ook de volgende avond weer op tijd slaperig wordt. Zodra je die structuur overboord hebt gegooid, zul je helemaal zelf voor een solide slaap-waakritme moeten zorgen. Doe je dat niet, dan zal je slaap eronder lijden, en vervolgens ook je prestaties én je gezondheid.
Kun je uitslapen nog wel uitslapen noemen als je dat iedere dag doet? Dan wordt het toch heel normaal? Pas op dat je niet doorslaat in het uitslapen. Stiekem ben je dan alleen maar je biologische klok aan het ontregelen. Omdat je ’s avonds ook steeds later slaperig wordt, schuift je slaap alsmaar verder door.
Langer slapen is niet per sé beter. Alles draait om de kwaliteit van je slaap. Hoe minder structuur, hoe slechter de slaapkwaliteit, bijvoorbeeld als je ’s avonds een paar uur ligt te piekeren en ’s ochtends te snoozen.
Op deze manier zullen ook de op het eerste gezicht positieve effecten van het thuiswerken uiteindelijk funest zijn voor je functioneren. Je bent minder productief omdat je eigenlijk maar wat aanrommelt en je vertoont uitstelgedrag (“Doe ik vanavond nog wel even”).
Hoe moet het dan wel?
Een ander slaapritme vanwege het thuiswerken is best begrijpelijk en hoeft niet altijd slecht te zijn. Het belangrijkste is dat je bedtijden niet steeds verder opschuiven, maar dat je hier een bepaalde regelmaat in houdt. ’s Ochtends zijn we het productiefst, benut de ochtend dan ook om zoveel mogelijk werk gedaan te krijgen.
Blijf niet in bed liggen zodra je wakker wordt. Hoe verleidelijk het ook is om gewoon de laptop erbij te pakken, je lichaam heeft ’s ochtends licht nodig om de biologische klok te handhaven. Ga na het opstaan dus even naar buiten of richt een werkplek in bij het raam. Ben je met het verkeerde been uit bed gestapt of nog niet te porren voor een nieuwe werkdag? Zet dan eens een vrolijke afspeellijst op. Wedden dat jij je beter voelt? Regelmaat in je slaappatroon en werktijden is niet alleen voor jezelf prettig. Ook voor de rest van je gezin is het duidelijk wanneer ze je met rust moeten laten en wanneer je wél tijd voor ze hebt.
Spreek een hard tijdstip af met jezelf waarop de laptop echt dicht moet, bijvoorbeeld 20:00 uur. Dan houd je genoeg tijd over om afleiding te zoeken en de werkspanning af te bouwen. Lees een boek of kijk een serie en zet je gedachten even opzij. Ben je toch nog te onrustig zodra je wil gaan slapen? Spoken er allerlei zorgen door je hoofd? Schrijf ze van je af in een dagboek. Dat kan vlak voor het slapengaan, maar ook vroeger op de avond. Dat maakt echt een verschil op het moment dat je naar bed gaat. Lees ook onze andere tips voor een gezond avondritueel.
Uitslapen kan nog steeds gewoon prima in het weekend, zoals je gewend was. Je kunt er dan zonder schuldgevoel met volle teugen van genieten en dat voelt toch het lekkerst!
Heb jij ook een ander slaapritme door het thuiswerken?
